魏源 〔清代〕
溪山各无言,万去所酣醉。水石各无心,万松为映渍。
松云几万重,浸得衣浑翠。身似鱼游空,何待生羽翼。
仰视峡中天,古井澜不沸。咳唾不敢轻,谷响殷潮势。
步步皆岳魂,息息通仙忾。莹然一寸心,苍苍照天地。
诗难状碧空,梦亦浮元气。何人苍龙岭,俯瞷思飘坠。
请谢世网尘,和枕秋云睡。仙犬守云扃,毋许渔樵至。
楚水入洞庭者三:曰蒸湘,曰资湘,曰沅湘;故有“三湘”之名。洞庭即湘水之尾,故君山曰湘山也。资湘亦名潇湘,今资江发源武冈上游之夫夷水,土人尚曰潇溪,其地曰萧地。见《宝庆府志》。《水经注》不言潇水,而柳宗元别指永州一水为潇,遂以蒸湘为潇湘,而三湘仅存其二矣。予生长三湘,溯洄云水,爰为棹歌三章,以正其失,且寄湖山乡国之思。
天无风雨不成秋,只当清明上巳游。楚树吴云二千里,满天黄叶独登楼。
度梁访天门,忽讶山无底。穿出碧玲珑,渐深青壁垒。
人影没数重,倒在波涛里。白云不在天,明月不在水。
落此乱石坳,钟声催不起。但闻涛隐沦,不测泉终始。
崖高水深深,天寒日色死。请君雨后来,一赠钧天耳。
来从不尽山,归入无底谷。谷中鸣百雷,谷外攒苍玉。
有呼响必应,环合城墉束。大声劈天来,千丈壁如覆。
再坠再飞起,汇此两潭绿。雄豪化清泚,苍翠围寒肃。
满壁蛟螭痕,泉声寒佛屋。客踞潭中砥,僧入帘中瀑。
四面和松涛,诸天奏琴筑。神物呦潭中,中宵光上烛。
何时起行雨,一洗苍生溽。
一年春一度,一夜梦一枕。春去梦醒时,回首了无影。
微雨原上来,洗我生窗静。以君衣上月,照我花前饮。
门前临大道,石坂成畦畛。左有万蹄痕,右有千辙轸。
自有宇宙来,车马无停骋。车上客遥遥,车下尘隐隐。
长安都会地,车马万阗咽。所喧本非我,城市如山泽。
入门纷书册,出门耽水石。苦乐虽殊途,同为物所役。
何如掩一关,虚室中宵白。劳劳啼夜乌,夜静未遑息。
传舍官如住寺僧,半年暂住此荒城。湖边无处看山色,但爱千家带雨耕。
溪行欲尽竹不已,苍雪纷纷化流水。船尾甫出碧玉湾,船头不见白云起。艤船斩竹撑竹篙,篙声响应空谷号。舟底水将石作骨,江边山以石为毛。滩声渐急篙渐近,知有截溪渔簖近。渔翁晒网鹭晒翅,一潭竹影涵鱼影。
峡壁仙掌立,细路纹在掌。久别莲花峰,十年如更长。
万石相玲珑,叠出群山上。云峦时绝续,泉声日奔放。
泱漭天为岸,扶难感藜杖。绝巅峙峭石,生成非一状。
要知颖露奇,只在蟠根广。奇绝飞来石,何年巧安放。
谓坠上空空,谓崩绝依傍。莫穷结构原,弥惊孤立壮。
北龙到海尽,郁钟泉石秀。巀然大黑云,横枕蓟门右。
矫首忽西上,欲与太行斗。青苍无坼虩,谁识中藏奥。
全变边塞莽,自成苍玉宙。阳崖百卉尊,阴谷千冰溜。
松云栋牖出,韶頀阶除奏。我来雨后山,黛洗烟岚透。
干霄千石奋,喷雪万泉吼。雄哉造化藏,远笑骊山陋。
山大水声小,水与山不敌。谁知砉砉响,能静岩岩魄。
岱宗石不裂,裂即万寻壁。山泉云际青,飞下勇无择。
涧水奔赴会,供此双龙吸。嵯峨萧瑟间,声光百寒碧。
仰视苍苍天,坼入巉巉石。倾崖宿苍阴,倒影地不及。
不辨峡西东,但随溪转侧。到此顿忘归,今古空明积。
昔贤此考槃,觞咏谭王伯。至今濯缨亭,气与岱宗赫。
山禽不敢啼,草树若屏息。悄然万虑澄,何独红尘隔。
微信扫一扫